Wednesday, October 12, 2011

मडकं


हल्ली माझ्या कवितांना 'प्रस्तावना दे' अश्या सूचना येत आहेत म्हणून हे थोडसं!
प्रस्तावना अशी आहे की, मला कुंभारकाम किंवा पॉटरी ह्या विषयावर कविता करायची होती. माझ्या मते ती एक सुंदर कला आहे ज्यात वेगवेगळ्या प्रकार, आकार, रंग आणि रूपाचे कुंभ बनवले जातात, त्यांचा वेगवेगळ्या प्रकारे उपयोग केला जातो. काही प्रकारच्या मडक्यांकडे कलाविष्कार म्हणून पाहिलं जातं आणि रूनीची पॉटरी ह्या कलाप्रकारात येते !
हा झाला एक दृष्टीकोन. वेगळ्या चष्म्यातून पाहिलं तर हीच मडकी म्हणजे आपण सगळे आहोत असं वाटतं. ही कविता त्याच विषयावर आहे. कुंभारवाड्यातल्या प्रत्येक मडक्याला आकार, रंग रूप असतं आणि त्यावरूनच त्याची किंमत ठरते, तसंच प्रत्येक माणसाची किंमत ही त्याच्याकडे असणर्‍या आकार रंग आणि रूपावरून नकळत केली जाते. एकमेकांना वाखाणण्यात आपण फक्त एकमेकांचं प्रथमदर्शनी अस्तित्व लक्षात घेतो. शिवाय ह्या मडक्यांमधले फरक म्हणजे ते कोणत्या कुंभारानं बनवलं आहे वगैरे वगैरे.....एकूण काय, माणसाच्या मनातच 'चांगला-वाईट', 'सुंदर-कुरूप', 'स्वस्त-महाग', 'काळा-गोरा', 'दैवी-पाशवी' असा भेदभाव अंतर्भूत असतो, त्यात विकत घेतल्या जाणार्‍या मडक्याचा काही दोश नसतो.
 ही कविता म्हणजे एका कुंभाराचं मनोगत आहे, असा कुंभार ज्याला त्याची  सगळी मडकी सारखीच वाटतात!


मडकं 





कुंभारवाडा तुझा मी
मातीत सांडला की
माती जरी ही एक
कुंभ ते बघ वेगळे की

बुटका कुणी करंटा
ऊत्तुंग तो शैल कुंभ
आकार पद्माचा असे कुणा
काठोकाठ भरला त्यात दंभ

माठास माठ माझ्या
अजिबात तू म्हणू नको
गारवा देतो तुला जो
चकार शब्द तू काढू नको

माध्यान्ही गडूमध्ये त्या
कोण तो चाखतो दही रे
रात्रीस बोल तू हळू अन
मी त्यातच मद्य ओततो रे

नक्षी सुरेख आहे अन
अप्सरा नाचती इथे त्या
देवास कोरले कधी अन
दैत्यासही आसरा मिळे त्या

कुंभात येत आहे
आवाज त्या धन्याचा
रंगात येत आहे
हा सामना खिशा-खिशांचा

दृष्टीत सर्व आहे
मडक्यांस जाण नाही
भेदात सर्व आहे
माणसांत जान नाही